Phileine zegt sorry

1 Primaire gegevens

Ronald Giphart, Phileine zegt sorry. Podium Uitgeverij. Amsterdam 1996

Titel 

Phileine heeft het woord ‘sorry’ niet in haar woordenboek staan. De titel verwijst naar de uitspraak die de hoofdpersoon aan het einde doet: een verontschuldiging voor haar gedrag en zelfs voor het feit dat ze bestaat.

Motto

Het motto is een spotprent van Gummbah, getiteld "Meisje met een ondraaglijk hoog IQ". Op de achtergrond zie je twee mensen die "een permanente ‘sla mij’ uitdrukking" hebben. Hun gesprek: "wil je nog koffie?" "Ja, graag". Op de voorgrond zit een meisje aan een bureau met haat handen in het haar. Ze roept, duidelijk gefrustreerd, "OH God! … wat zijn ze dom!!!!" dit laatste is Phileine’s mening over iedereen, behalve zichzelf.

2 Samenvatting

Als Phileines vriend Max naar New York vertrekt om in het toneelstuk Romeo en Juliet te gaan spelen, mist ze hem vreselijk. Ze reist hem achterna en wordt voorgesteld aan zijn vrienden. De lezer komt in dit deel van het boek achter Phileines uitgesproken mening over verschillende onderwerpen, maar voornamelijk over seks. Phileine gaat veel om met Gulpje, omdat zij op dezelfde negatieve manier naar de wereld kijkt. Ze gaat samen met Max’ (en inmiddels ook haar) vrienden naar de première van Romeo-Juliet, waarna Phileine in allerlei moeilijke situaties terechtkomt.

Max voert tijdens het toneelstuk een heftig liefdesspel met Joanne op. Natuurlijk is Phileine geschokt, maar toch leggen Phileine en Max het diezelfde avond weer bij. In de dagen die volgen, komt Phileine in allerlei vreemde situaties terecht. Ze gaat bijvoorbeeld vreemd met Joannes vriend L.T. Phileine en L.T. besluiten samen naar een volgende voorstelling van Romeo en Juliet te gaan. Ze willen weten of Max en Joanne zich bij de première hebben ingehouden. Max en Joanne gaan dit keer veel verder, en Phileine schopt een rel, waardoor ze in een keer beroemd is. Ze staat op de voorpagina van alle kranten en ze wordt zelfs uitgenodigd voor de Late Night show van David Letterman. Max probeert het hierna goed te maken door haar mee te nemen naar een aidsgala, tot hij erachter komt dat Phileine is vreemdgegaan met L.T. Hij is vreselijk kwaad, maar vooral teleurgesteld. Hierna klimt Phileine op het podium en biedt haar excuses aan iedereen aan.

3 Personages

• Phileine is de hoofdpersoon. Ze komt uit Nederland en vindt dat ze een mooi uiterlijk heeft . Phileine is altijd cynisch stelt zich hard op ten opzichte van haar medemens. Zelf beweert ze ‘de grootste trut die er op aarde rondloopt’ te zijn.
• Max is een belangrijk bijfiguur. Hij komt uit Nederland en heeft grote dromen en ambities in de toneelwereld. Max is rustig, kalm en zachtaardig, dus hem kan je zien als de tegenpool van Phileine. Max en Phileine hebben een relatie en hij is de reden dat Phileine naar Manhattan vertrekt.
• Gulpje is een belangrijk bijfiguur. Zij en Phileine lijken heel erg op elkaar. Phileine ontmoet Gulpje in Manhattan. Gulpje is een van de mensen waarmee Max samenwoont.
• Joanne is een belangrijk bijfiguur. Ze zit in de toneelgroep met Max en is zijn tegenspeelster in het toneelstuk. Joanne speelt een belangrijke rol in de relatieproblemen tussen Max en Phileine. Joanne en Max choqueren iedereen door hun seksscène in het toneelstuk.

4 Conflictmodel

Er vond een ontwikkeling plaats in het leven van Phileine. In het begin noemde ze zichzelf de grootste trut die er op aarde rondloopt’ en ‘degene die bot, lomp, stug en onaardig mag doen’. Dat liet ze vaak genoeg zien, maar ze had ook haar aardige en lieve kanten die ze in het begin niet vaak liet zien. Haar ontwikkeling was zo groot dat ze een woord gebruikte die ze waarschijnlijk nooit heeft gebruikt: “sorry”. Aan het einde beseft Phileine wat voor een persoon ze is geweest en hoeveel mensen ze heeft pijn gedaan. Hierdoor verontschuldigt ze zich voor een heel publiek.

Een ander groot probleem voor Phileine was het vertrouwen in haar relatie met Max. Phileine zag de seksscène tussen Max en Joanne als vreemdgaan, terwijl Max daar heel anders over nadenkt. Phileine probeerde een soort evenwicht te vinden door wraak te nemen. En dat wilde ze doen door vreemd te gaan met L.T., het vriendje van Joanne die ook wraakgevoelens koestert.

5 Perspectief

Het verhaal is geschreven vanuit een ik-perspectief. De ik-persoon is Phileine en ze nam ons mee door het verhaal en vertelde alles wat ze deed en wat ze dacht. Het leek meestal wel alsof ze tegen zichzelf aan het praten was door zichzelf soms vragen te stellen en door na te denken over bepaalde dingen.

6 Setting

De gebeurtenissen spelen zich heel duidelijk in deze tijd af. Het verhaal geeft een beeld van deze tijd, vooral door de normen en waarden die de personen in het boek hebben. Ook zijn er enkele details waaraan je kunt zien dat het verhaal zich in deze tijd afspeelt, Phileine treedt bijvoorbeeld op in David Letterman’s Late Show.

De plaats en de omstandigheden waarin Phileine zich vooral in bevindt is in Greenwich, New York. Dit is de artistieke wijk van the big apple. De gebeurtenissen spelen zich veelal af in een uitgaansgelegenheid, in het appartement van Max of in The Joseph Papp Theatre, waar het toneelstuk rOmEO-n-jULieT gespeeld wordt. In het begin van het verhaal bevond Phileine en ook Max nog in Nederland. Phileine had het soms over haar leven in Nederland en haar moeder, die haar appartement soms gebruikt. Ook hield ze soms contact met haar vrienden in Nederland, Kim en Lala. Phileine bevindt zich onder andere ook in cafés, het Waldorf Astoria Hotel, Fabians huis, Schiphol en een keer op een boot samen met L.T.

7 Chronologie

Het verhaal word niet continu verteld, we beginnen een jaar later, het is een grote terugblik. Verder zitten er nog meer tijdsprongen in. In het begin wordt vermeldt dat het zich allemaal een jaar geleden afspeelde. Echter, zodra het verhaal begint, wordt er alleen nog in de tegenwoordige tijd geschreven, m.u.v. van de terugblikken in het verhaal natuurlijk. De roman beslaat dus eigenlijk een jaar. Het verhaal dat verteld wordt duurt 6 dagen. Dit boek is chronologisch opgezet. Wat als eerste begint komt als eerste en het eindigt met het laatste. Soms is er een terugblik in het verhaal. 

8 Open plek

Er zijn niet echt veel open plekken in het verhaal. De vraag die ik had was wat de reden is voor het gedrag van Phileine, maar daarop kreeg ik geen antwoord. Het enige wat Giphart achterhoud is de titelverklaring. Die begrijp je pas eigenlijk echt op het laatste moment.

9 Motieven 

De vijf belangrijkste abstracte motieven zijn: Seks, Cynisme, haat, spijt, vreemdgaan. Drie belangrijke verhaalmotieven zijn: Seks, wraak en liefde. Het opvallendste motief is seks. Seks met Max, seks in het toneelstuk waar Max in speelt, seks met L.T. (uit wraak). Een ander motief is wraak. Phileine neemt wraak wanneer zij zich onjuist behandeld voelt. Na de eerste opvoering van het toneelstuk waar Max in speelt, verkoopt ze hem een dreun en gaat vervolgens met het vriendje van Max’ tegenspeelster naar bed. Wanneer Phileine voor de tweede maal de show ziet, blijkt deze nog verder te gaan dan de eerste. Ze neemt wraak door het toneelstuk te onderbreken en daarna door erover te praten bij David Letterman, een presentator van een veel bekeken praatprogramma.

10 Schrijfstijl 

De schrijfstijl van de schrijver vond ik erg fijn. Hij had een makkelijk taalgebruik, daardoor was de tekst voor mij veel vlotter leesbaar. De zinsopbouw was ook fijn, want er waren geen lange zinnen en dat leest ook makkelijker: "Gulpje kan me geen hand geven, want ze houdt haar vingers in een schotel olijfolie." Giphart heeft er dus voor gezorgd dat oud en jong het leuk vinden om het te lezen. Stijlfiguren en beeldspraak maakt de schrijver ook gebruik van: “..hij oogt als een opgegraven veenlijk.”

11 Heb je het idee dat je door het maken van deze opdracht de belangrijkste elementen van je boek hebt onderzocht? Of zijn er belangrijke elementen buiten beschouwing gebleven? 

Ik dacht dat je ook iets over het thema moest vertellen, want dat is ook wel een groot deel van een analyse van een boek lijkt mij.

12 Thematiek

Het thema van het verhaal heeft te maken met liefde en spijt. De liefde tussen Phileine en Max blijft ondanks alles overeind staan en alles komt weer goed op het einde als Phileine eindelijk haar spijt betuigd van alles wat ze heeft gedaan, gezegd en zelfs dat ze bestaat. Nou of het helemaal goed is tussen Phileine en Max op het einde was niet echt duidelijk gemaakt.

13.Wat heb je door je boek en/of deze opdracht geleerd over jezelf, het leven en/of de wereld? 

Ik heb door het boek niks over mezelf geleerd en ik voelde ook niet echt een connectie met een van de personages. Het boek herinnerde me eraan hoe seksistische de samenleving is geworden.

14.Wat heb je door je boek en/of deze opdracht geleerd over literatuur? 

Ik ben niet zo’n boekenliefhebber en ik had altijd een bepaald beeld van Nederlandse literatuur, maar dit boek vond ik wel minder erg om te lezen. Het taalgebruik was veel moderner wat veel fijner voor mij was, doordat er ook niet veel moeilijke woorden werd gebruikt wat meestal wel veel voorkomt in de boeken die je leest in de bovenbouw.

15 Mening

Het boek is niet slecht, maar ook niet uitmuntend. Het verhaal vond ik niet zo speciaal en er waren ook niet veel momenten waarbij ik verder wilde lezen om te weten wat erna zou gebeuren. Laat me het zo zeggen, het was geen spannend boek en dat is wel een belangrijk aspect voor mij in een boek.

16. Wat zegt je antwoord op vraag 15 over jou? 

Ik denk dat het betekent dat ik niet zoveel van romans houd.