DAAR KOMEN DE VLIEGEN

1          Primaire gegevens

Auteur: David Pefko

Titel: DAAR KOMEN DE VLIEGEN

Uitgave: 2017 Prometheus Amsterdam

 

2          Inhoud (samenvatting)

Een zakenman is succesvol in Wall Street met een piramidespel, maar als dat wordt ontmaskerd, stort ook zijn privéleven in. De oudere 'gouden jood' Jerry Kirschenbaum lijkt ook in aan het begin van de economische crisis in 2008 een succesvolle belegger van andermans miljoenen. Zijn directe omgeving - zijn vrouw, chauffeur en oppasser van zijn geestelijk gehandicapte zoon - profiteert daarvan. Maar één bankmedewerker heeft hem door en ontmaskert zijn piramidespel, waarna niet alleen Kirschenbaum diep valt. Kirschenbaum kampt met stress en heeft een kwijnend geweten. Hij is een verzamelaar van dure automatons en begint daar steeds meer op te lijken. Voortvarende en subtiel satirische roman over een money manager in New York die misbruik maakt van de hebzucht rond Wall Street. En waarin uiteindelijk niet alleen de geldwolven worden gestraft.

 

3. DE VERDIEPING

3.1       Compositie en tijdsverloop

Dit boek speelt zich af in het heden, vooral in het jaar 2008. Er verloopt ongeveer 30 jaar en ook met allemaal flashbacks van de hoofdrolspeler Jerry Kirschenbaum. Toen hij bijvoorbeeld nog een kind was en naar Coney Island was gegaan en daar z’n eerste automaton kocht.

 

3.2       Ruimte

Het speelt zich vooral af in de stad New York, bij 5th Avenue waar de hoofdpersoon Jerry Kirschenbaum met z’n gezin woont en bij Wall Street, waar Jerry Kirschenbaums bedrijf ‘Kirschenbaum and Son’ ligt. Jerry Kirschenbaum heeft meerdere huizen, bijvoorbeeld in Palm Beach, dus dan verwisselt de omgeving ook natuurlijk. En een boot had hij ook, dus gingen hij en z’n vrouw Ruth lekker varen en kwamen aangemeerd bij de haven in Sands Point. Central Park, waar Jerry kattenkwaad had uitgehaald waar z’n zoon bij was. Ook wanneer Jerry een flashback krijgt over wanneer hij als kind met z’n ouders naar Coney Island ging. De plek verwisselde ook als Jerry en z’n vrouw Ruth elke woensdag naar hun zoon Andy gingen, die het syndroom van down heeft in Great Neck. Waar Ruth Kirschenbaum een project heeft voor kinderen die bepaalde specialiteiten hebben. Daar word dus Andy ook met een speciale verzorger Monica verzorgt.

 

3.3       De wijze van vertellen

Dit boek heeft een personale vertelwijze, want de personages komen vaak voor in de hij/zij-vorm.

Paar regels als voorbeeld: ‘Jerry droeg een donkerblauw linnen jasje met opgestikte zakken en Ruth een veelkleurig mantelpakje en opvallende roze schoenen. Ze waren er waarschijnlijk helemaal niet naartoe gegaan als er de dag ervoor niet onverwachts een uitnodiging was bezorgd die voorzien was van een persoonlijke boodschap van Abby’s vader.’

 

3.4       Thema

Bedriegende zakenman

 

3.5.      Personages

Jerry Kirschenbaum: Hoofdrolspeler, Jood, money manager, bedrieger, miljonair, heeft paniekaanvallen, gebruikt veel lorazepam en erg gesteld op automatons

Ruth Kirschenbaum: Vrouw van Jerry Kirschenbaum, moeder van Andy Kirschenbaum, geen baan, zorgzaam, netjes, sociaal en een kunstverzamelaar.

Yanakis Lifkos: Griek, goed met cijfers, slim, afgewezen door Jerry Kirschenbaum, niemand geloofde z’n theorie over ‘Kirschenbaum and Son’ bedriegende systeem en onthult uiteindelijk Jerry Kirschenbaums geheim: het ‘piramide spel’.

 

3.6.      Titel en motto

De titel ‘DAAR KOMEN DE VLIEGEN’, kan je niet snappen in het begin van het verhaal. Je gaat het meer en meer begrijpen als de onthulling van Jerry Kirschenbaums ‘piramidespel’ gebeurt. In het verhaal komen er soms ook echt letterlijk vliegen voor. Maar het gaat er vooral metaforisch over. Dus alles gaat goed met Jerry Kirschenbaums leven, maar rustig komen een voor een ‘vliegen’, die staan dus voor de dingen en/of mensen die lastigvallen. En uiteindelijk wordt het teveel voor Jerry Kirschenbaum en staat er metaforisch gezien een hele zwerm vliegen voor z’n neus. Er stonden dus FBI-agenten voor z’n deur die hem arresteerden.

 

Het motto van dit boek is:

‘Even if they got nothing for it, it was cheap at that price.’

       Charles Ponzi (1882-1994)

Ik denk het verband tussen het motto en het verhaal is dat de slachtoffers van Jerry Kirschenbaum, dus zijn klanten, er ook wel een groter profijt hadden dan dat ze normaal zouden hebben.

 

 

4. Keuzeopdracht - raptekst

Ik begon eerst goed

Ik zette een extra voet

Het leek heel goed te gaan

Maar nu zit ik zonder baan

Ik zit nu in gevangenis

Ik weet niet waar m'n wifey is

M’n jonge gedraagt zich roekeloos

Vader die is niet zo blij

En ik voel me opeens doelloos

Die Griek

Is een griep

Hij maakte m’n leven zwart

Daarop liet ie een fart

Ik was iedereen te slim af

Behalve die koppige Griek

Maar nu ben ik er wel vanaf

Al dertig jaar gestrest

Kwam thuis altijd laat

En nu zit ik in de nest

M’n zoontje die is ziek

Ik kan hem niet eens bereiken

Ik raak steeds in paniek

Ik had die millie al te pakken

Maar ik geef toe

Dat ik nu moest in gaan pakken

Alles ging zoals ik wilde

Iedereen blij

Tot ik trilde

We waren zelfmoord van plan

Maar God had voor ons een ander plan

We kwamen weer tot leven

Maar dat was maar voor even

Er was hard geklop

En daar ging m’n kop

M’n wifey is radeloos

Ze is weggestuurd

Alles lijkt zo hopeloos

Wat hadden we toch een tijd

Nu hebben we zelfs geen vrijheid

Ik word gezien als een monster

Kijk zelf in de spiegel schat

Onthoud

Goede tijden zijn maar voor even

Door al dat bedriegen

Kwamen die vliegen.

 

6. Literaire vormen

Ik vind dat de hoofdgenre proza goed bij dit boek past, omdat er niks speciaals aan de tekst is, dus er wordt een gewone taal  gebruikt.